Porady
Termostaty grzejnikowe sterują mocą cieplną systemów grzewczych w budynkach. Regulując temperaturę w zależności od zapotrzebowania i czasu, można stworzyć przyjemny klimat w firmie lub domu i jednocześnie zaoszczędzić na kosztach ogrzewania. W naszym poradniku poznasz ciekawostki dotyczące różnych typów termostatów grzejnikowych oraz ich najważniejszych funkcji.
Termostaty grzejnikowe, zwane również zaworami termostatycznymi, występują w wersji mechanicznej i elektronicznej. Odpowiadają one za regulację temperatury w budynkach poprzez sterowanie przepływem cieczy w grzejnikach w zależności od temperatury otoczenia. W tym celu termostaty grzejnikowe posiadają czujnik temperatury, który może być wypełniony cieczą, woskiem lub gazem. W zależności od mierzonej temperatury otoczenia, elementy kurczą się lub rozszerzają. To z kolei powoduje ruch na metalowym trzpieniu na zaworze. Pozycja metalowego trzpienia wpływa na to, jak bardzo zawór jest otwarty lub zamknięty, aby regulować ilość przepływającej ciepłej wody.
Ustawienia temperatury dokonuje się na głowicy termostatycznej. Na modelach mechanicznych znajdziesz symbole, a także cyfry od 1 do 5. W elektronicznych termostatach grzejnikowych ustawia się żądaną temperaturę pomieszczenia za pomocą wyświetlacza i przełącznika ciśnieniowego lub alternatywnie za pomocą aplikacji na smartfonie.
Zespoły termostatów mogą być również instalowane w pomieszczeniu niezależnie od grzejnika. W tym przypadku czujniki temperatury w pomieszczeniu są zaprojektowane jako czujniki zdalne i połączone z odpowiednim zaworem grzejnikowym lub ogrzewaniem podłogowym kablem lub drogą radiową.
Mechaniczne termostaty grzejnikowe
W wielu budynkach pracują mechaniczne zawory termostatyczne z wbudowanymi czujnikami temperatury. Żądaną temperaturę pomieszczenia wybiera się ręcznie, obracając element sterujący. Zazwyczaj zobaczysz na nim liczby od 1 do 5, z których każda odpowiada określonemu poziomowi temperatury:
- 1 oznacza 12 stopni Celsjusza
- 2 oznacza 16 stopni Celsjusza
- 3 oznacza 20 stopni Celsjusza
- 4 oznacza 24 stopnie Celsjusza
- 5 oznacza 28 stopni Celsjusza
Pomiędzy poszczególnymi poziomami znajdują się kreski, z których każda oznacza kolejny stopień Celsjusza. Dodatkowo na termostatach grzejnikowych zaznaczono symbole takie jak płatek śniegu dla ustawienia ochrony przed mrozem, słońce dla ustawienia temperatury w pomieszczeniu na 20 stopni Celsjusza oraz półksiężyc dla nocnego obniżenia temperatury do 14 stopni Celsjusza.
Uwaga: Nie wszystkie modele są zgodne z tą klasyfikacją. Są wyjątki, które pokazują niższą skalę temperatury.
Mechaniczne termostaty grzejnikowe są niedrogie w zakupie. Służą one jedynie do regulacji ciepła w pomieszczeniach i poza tym nie oferują żadnych funkcji związanych z komfortem czy energooszczędnością.
Elektroniczne termostaty grzejnikowe
Elektroniczne termostaty grzejnikowe są zwykle droższe od regulatorów mechanicznych, ale mają zdecydowaną przewagę: Można je wcześniej zaprogramować i automatycznie dostosować temperaturę w pomieszczeniu do indywidualnego zapotrzebowania na ciepło. Wiele modeli elektronicznych oferuje również dodatkowe funkcje, takie jak wykrywanie otwarcia okna, funkcja turbo czy blokadę przed dziećmi.
Wśród modeli elektronicznych znajdziemy dużą liczbę radiowych termostatów grzejnikowych, których ustawienia i programowanie odbywa się wygodnie drogą radiową zamiast na głowicy termostatu. W ten sposób można regulować nawet kilka termostatów za pomocą jednej jednostki sterującej, co jest wielką zaletą zwłaszcza w dużych budynkach firmowych i mieszkalnych. W niektórych przypadkach czujniki temperatury mogą być również dowolnie rozmieszczone w pomieszczeniu. Umożliwia to bardziej precyzyjny pomiar temperatury otoczenia.
Największą wygodą stosowania mogą się cieszyć termostaty grzejnikowe, które można zintegrować z istniejącymi systemami inteligentnego domu i sterować nimi z dowolnego miejsca za pomocą aplikacji. Jest to możliwe np. dzięki systemom Smart Home, takim jak Homematic IP, Bosch Smart Home, Magenta SmartHome, Apple HomeKit czy serii AVM Fritz!Box. Dzięki aplikacji ITFFF możliwa jest międzysystemowa automatyzacja budynku. Często inteligentne termostaty reagują na komendy głosowe, więc można po prostu regulować ogrzewanie na żądanie. Można zaplanować programy dzienne, tygodniowe lub miesięczne lub ustawić strefy grzewcze do jednoczesnego włączania kilku grzejników. Integracja ze scenami skutkuje daleko idącymi możliwościami interakcji z czujnikami i elementami wykonawczymi w budynku. W przyszłości nie będziesz musiał się już martwić o swoje ogrzewanie - wszystkie czujniki i siłowniki wykonają pracę za Ciebie.
Jeżeli zauważymy, że temperatura ustawiona na termostacie jest znacznie przekraczana przez grzejnik lub obsługa regulatora staje się coraz trudniejsza, konieczny jest nowy termostat. Nawet nieuszkodzone modele można wymienić przed czasem, jeśli chcemy cieszyć się większym komfortem i niższymi kosztami ogrzewania dzięki automatycznej regulacji ogrzewania.
Dzięki programowalnym termostatom grzejnikowym indywidualnie regulowana jest moc cieplna systemu grzewczego, wszystko zgodnie z Twoimi potrzebami. Wiele modeli posiada detekcję otwarcia okien i reguluje ogrzewanie automatycznie, gdy tylko pomieszczenia zostaną przewietrzone. Dzięki indywidualnie definiowanym programom dziennym i tygodniowym można nauczyć termostaty działać i zapisywać pożądane temperatury w pomieszczeniach w określonych godzinach:
Kiedy wychodzisz rano z domu, wszystkie grzejniki są zakręcone. Biura i sale konferencyjne mają optymalną temperaturę w momencie rozpoczęcia pracy. Gdy wieczorem wracasz do własnych czterech ścian, pokoje dzienne, kuchnia i łazienka są już wstępnie nagrzane do pożądanej temperatury. Na weekend możesz wybrać inne okresy grzewcze, które odpowiadają Twojemu rytmowi życia.
Dzięki energooszczędnym termostatom grzejnikowym skutecznie obniżasz koszty ogrzewania i poprawiasz bilans ekologiczny swojej firmy lub gospodarstwa domowego. Co równie ważne, większość modeli charakteryzuje się nowoczesnym designem.
Aby wymienić termostaty grzejnikowe, wystarczy klucz do rur lub szczypce do pomp wodnych i kilka minut czasu. Nie jest konieczna ingerencja w system grzewczy ani spuszczanie wody grzewczej.
Dla ułatwienia wymiany, stary termostat powinien być ustawiony na poziom 5. W tej pozycji należy upewnić się, że położenie metalowego sworznia nie komplikuje niepotrzebnie demontażu. Teraz za pomocą klucza do rur poluzuj pierścień śrubowy na starym termostacie ruchem obrotowym w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.
Uwaga: Czasami mocowanie odbywa się również za pomocą złączki zaciskowej lub mocowania zatrzaskowego.
Teraz powinno być możliwe wyjęcie termostatu. Może to wymagać nieco więcej siły. Następnie należy wziąć nowy model i ustawić go na najwyższym poziomie lub w pozycji zalecanej przez producenta. Teraz można ułożyć nowy termostat we właściwej pozycji i dokręcić go nakrętką złączkową - alternatywnie stosując inną metodę mocowania. Na tym kończy się część manualna. W przypadku modeli elektrycznych należy skupić się na programowaniu po wykonaniu instalacji.
Najpierw należy zdecydować, czy w grę wchodzi model mechaniczny czy elektroniczny, programowalny. W obu wariantach średnica zaworu musi odpowiadać średnicy starego termostatu, aby umożliwić bezproblemową wymianę. Jednak adaptery zaworów są dołączane do wielu modeli lub w razie potrzeby można je dokupić osobno.
Jeśli zdecydujemy się na model mechaniczny, ważnym kryterium zakupu są opcje ustawienia minimalnej i maksymalnej temperatury. Często modele mechaniczne oferują indywidualne limity ustawień. W ten sposób za pomocą dwóch pokręteł ograniczających można wybrać minimalną i maksymalną wartość dla danego pomieszczenia. Często termostaty grzejnikowe można zablokować w jednej pozycji, aby zapobiec niezamierzonej deregulacji. Modele mechaniczne są zazwyczaj tańsze od wersji elektronicznych, ale oferują jedynie ograniczone możliwości wpływania na komfort w miejscu zamieszkania lub pracy.
Przy zakupie elektronicznych termostatów grzewczych, oprócz średnicy zaworu oraz minimalnej i maksymalnej nastawy temperatury, należy zwrócić uwagę na inne ważne cechy produktu. Należy do nich cykl przełączania. Wiele modeli oferuje programy dzienne lub tygodniowe, które można dostosować do potrzeb. Można na przykład utworzyć kilka czasów przełączania w ciągu dnia, aby ogrzewać wybrane obszary w ustalonych godzinach. Ponadto w naszym sklepie internetowym można wygodnie filtrować termostaty elektroniczne według pożądanego połączenia z chmurą.
Przed zakupem termostatów bezprzewodowych sprawdź, czy i w jaki sposób można je zintegrować z systemem inteligentnego domu, dzięki czemu możliwe będzie wygodne regulowanie ogrzewania za pomocą aplikacji na smartfonie lub centrum sterowania i włączenie ich do systemu automatyzacji. W połączeniu z inteligentnym oświetleniem, bezprzewodowymi gniazdkami, inteligentnymi systemami alarmowymi i tym podobnymi, można być na bieżąco w dziedzinie smart home. Do szybkiego podłączenia zaleca się zakup zestawów startowych, które zawierają kilka inteligentnych termostatów grzejnikowych i odpowiednią bramkę.
Duży, czytelny i podświetlany wyświetlacz upraszcza kontrolę ciepła docelowego, odczyt mierzonej temperatury i programowanie. Oznaczenia na głowicy termostatu, które można zweryfikować za pomocą dotyku, pomagają użytkownikom niewidomym ustawić żądaną temperaturę bezpośrednio na grzejniku.
Pomocne okazują się również takie funkcje jak wykrywanie otwarcia okna czy tryby eco i holiday. Podczas wietrzenia pomieszczenia inteligentna regulacja ogrzewania automatycznie obniża temperaturę za pomocą detekcji otwarcia okna, co pozwala zaoszczędzić koszty ogrzewania. Temperatura w pomieszczeniu zostaje obniżona na pewien czas tylko na tyle, aby zapobiec wychłodzeniu powietrza w pomieszczeniu.
Połączone w sieć termostaty Smart Home mogą być również połączone z kontaktami okiennymi. Po otwarciu okna regulator jest automatycznie zakręcany, a po zamknięciu okna ponownie rozkręcany. Wykrywanie otwartych okien może znacząco obniżyć koszty dodatkowe w biurach, firmach i gospodarstwach domowych. W trybie Eco temperatura w nieużywanych pomieszczeniach jest tymczasowo obniżana w celu oszczędzania energii. Tutaj również unika się całkowitego wychłodzenia pomieszczenia. Jeśli jesteś nieobecny przez dłuższy czas, tryb wakacyjny optymalnie reguluje temperaturę.
Kolejną funkcją, której nie należy zaniedbywać, jest zintegrowana ochrona zaworu lub ochrona przed kamieniem. Tutaj termostat wykonuje w regularnych odstępach czasu automatyczny bieg ochrony zaworów. W tym przypadku zawór jest obracany całkowicie otwarty i zamknięty. Rutynowy skok zaworu zapobiega osadzaniu się kamienia i zapobiega zacinaniu się. Jeśli temperatura w pomieszczeniu spadnie poniżej wartości krytycznej, niezbędna jest ochrona przed zamarzaniem. W trybie ochrony przed mrozem termostat grzejnikowy otwiera zawór grzewczy, aby zapobiec uszkodzeniu budynku. Blokada przed dziećmi to kolejna przydatna funkcja, która blokuje niezamierzone przestawienie regulatora temperatury.
Elektroniczne termostaty grzejnikowe są zasilane baterią. Wymiana baterii konieczna jest raczej rzadko. Modele z ostrzeżeniem o stanie baterii informują, gdy poziom naładowania baterii osiągnie niski poziom. Urządzenie będzie wtedy zwykle działało jeszcze przez kilka tygodni lub dni, więc masz wystarczająco dużo czasu, aby zdobyć zapasowe baterie.
Jeśli potrzebujesz termostatu pokojowego do sterowania ogrzewaniem podłogowym, dużą rolę odgrywa jak największy komfort w ustawianiu temperatury. W razie potrzeby należy zwrócić uwagę na czytelny wyświetlacz lub wyraźnie czytelne wskazania temperatury, aby móc dokonać precyzyjnych ustawień. Zaprogramowane tryby i funkcje takie jak blokada klawiszy jako zabezpieczenie przed dziećmi również okazują się korzystne w codziennym użytkowaniu.
Nasza praktyczna wskazówka: oszczędność kosztów ogrzewania poprzez automatyczne obniżenie temperatury
Jeśli pomieszczenia są mniej ogrzewane podczas Twojej nieobecności, ma to pozytywny wpływ na koszty związane z ogrzewaniem. Z pomocą elektronicznych termostatów grzewczych można wygodnie zaoszczędzić koszty ogrzewania w dłuższej perspektywie. Warto zainwestować trochę czasu w ustawienie programów dziennych i tygodniowych dokładnie według swoich potrzeb. Dzięki temu możliwe jest uniknięcie niepotrzebnego nagrzewania pomieszczeń podczas nieobecności, a jednocześnie korzystanie z przytulnego ciepła bezpośrednio po powrocie. Tryb Eco pomaga również oszczędzać pieniądze poprzez naciśnięcie jednego przycisku. W tym trybie temperatura wielu modeli jest obniżona o około 3 stopnie Celsjusza.
Czy adaptery są absolutnie konieczne przy wymianie termostatów grzejnikowych?
Nie, niektóre modele są zaprojektowane tak, aby pasowały do najczęściej stosowanych zaworów termostatycznych (na przykład M30 x 1,5 mm) bez konieczności stosowania adaptera. Należą do nich na przykład wersje od Junkersa, Braukmanna i Honeywella. W przypadku specjalnych marek (np. Danfoss RA), adaptery mogą być konieczne do zamówienia osobno lub dołączone do zestawu.
W jakich odstępach czasu należy wymieniać baterie?
Zależy to od termostatu radiowego i zastosowanych baterii. Z reguły baterie wystarczają na kilka lat. Korzystne okazują się termostaty, które odpowiednio wcześnie ostrzegają o niskim poziomie naładowania baterii.
Co to jest funkcja boost lub turbo?
Niektóre elektroniczne termostaty grzejnikowe posiadają funkcję zwiększania ciepła. Gdy funkcja turbo jest aktywna, zawór na grzejniku jest otwarty do 80% na czas np. 5 minut. Czas trwania i stopień otwarcia może się różnić w zależności od modelu. Chociaż ten okres nie wystarczy, aby całkowicie ogrzać pomieszczenie, osobiste odczucie ciepła użytkownika na pewno to zweryfikuje. Funkcja ta przydaje się np. do szybkiego ogrzania łazienki w chłodne zimowe dni.