Porady
Żarówki, diody, świetlówki, a także lampy do użytku domowego, jak i modele, które wykorzystasz na większą skalę – np. lampy wyładowcze, stosowane w oświetleniu zewnętrznym. Postaw na produkty o długiej żywotności i ciesz się sprawdzonym źródłem światła przez długi czas!
Lampy dosłownie rozświetlają ciemność. Są one sercem opraw oświetleniowych i w zależności od konstrukcji wytwarzają światło kolorowe lub białe o różnych temperaturach barwowych. Z naszego poradnika dowiesz się, jakie są rodzaje lamp, gdzie się je stosuje i na co zwrócić uwagę podczas ich zakupu.
Źródła światła są bardzo różnorodne. W zależności od konstrukcji mogą one wytwarzać światło o różnych odcieniach, jasności i temperaturze barwowej. Konwencjonalne lampy żarowe, znane wielu osobom jako żarówki, powoli odchodzą w niepamięć. Nie bez powodu: jedną z ich słabych stron jest duża strata energii w postaci ciepła i wynikająca z tego niska sprawność.
Dziś produkcja i sprzedaż lamp żarowych jest w dużej mierze zakazana. Na szczęście istnieje szeroka gama alternatywnych źródeł światła, które zapewniają optymalne oświetlenie pomieszczeń wewnętrznych i zewnętrznych. Należą do nich przede wszystkim lampy LED, które ze względu na swoją energooszczędność i uniwersalność mogą być stosowane niemal wszędzie.
Źródła światła ukryte w lampach opierają się na różnych trybach pracy w zależności od rodzaju i mają określone zalety i wady. Żarówki energooszczędne to wydajna forma iluminatorów. Są to świetlówki kompaktowe; wytwarzają światło poprzez wyładowanie gazowe i mają zakrzywioną, zwiniętą lub spiralną rurkę. Żywotność żarówek energooszczędnych wynosi do 10 000 godzin.
Ogólnie rzecz biorąc, świetlówki kompaktowe mają lepsze parametry ekologiczne niż lampy halogenowe i żarówki. Choć tradycyjne żarówki żarowe są już praktycznie niedostępne, to istnieje mnóstwo dekoracyjnych źródeł światła, które przyjmują wygląd klasycznej żarówki, ale wytwarzają światło nie za pomocą żarnika, ale na przykład w oparciu o technologię LED.
Innym rodzajem źródła światła są lampy halogenowe. Zazwyczaj są one wykorzystywane do oświetlenia punktowego lub lampek biurkowych. Ściśle związane z halogenami i żarówkami energooszczędnymi są świetlówki lub lampy fluorescencyjne, które poprzez wyładowanie gazowe wytwarzają światło zimnobiałe, neutralne lub ciepłe.
Lampy LED
Najbardziej uznanymi źródłami światła są te oparte na diodach LED. Lampy LED wyraźnie dominują w segmencie iluminatorów. Widać to również w różnorodności kształtów lamp. Są to na przykład żarówki LED (także w postaci żarówek LED w stylu retro), świece LED, spoty LED i reflektory LED. Te źródła światła mają tę zaletę, że po włączeniu świecą z pełną jasnością bez opóźnienia czasowego. Diody LED punktują również długą żywotnością i niskim zużyciem energii.
Lampy specjalne
Do określonych celów oferowane są specjalne lampy. Mogą one być na przykład realizowane jako oświetlacze do urządzeń domowych, takich jak piekarniki czy lodówki. Istnieją również lampy podczerwone do obróbki cieplnej, lampy UVC do dezynfekcji, lampy UV z efektem czarnego światła do stosowania w klubach i dyskotekach, lampy sygnalizacyjne dla ruchu drogowego lub naświetlacze roślinne, które oferują optymalną długość fali do stymulowania fotosyntezy lub tworzenia chlorofilu w roślinach wewnętrznych.
W otwartym biurze, na hali fabrycznej, w gospodarstwie rolnym, czy w szkołach i na uniwersytetach - wszędzie tam, gdzie wykonuje się pracę, oświetlenie jest niezbędne. Szczególne znaczenie mają takie parametry jak barwa światła i jasność (określane w lumenach).
Miejsca pracy muszą być optymalnie oświetlone, zarówno ze względu na ergonomię, jak i umożliwienie efektywnej pracy. Szczególnie w większych firmach warto mieć wystarczający zapas lamp do wymiany, aby ewentualne awarie mogły być usunięte jak najszybciej i nie wpłynęły na jakość pracy. Firmy korzystają z oferty masowych źródeł światła. Na przykład świetlówki i lampy dostępne są w opakowaniach po 10 lub 25 sztuk.
Pierwszą rzeczą, którą należy rozważyć jest to, jaki typ oświetlenia najlepiej nadaje się do zamierzonego zastosowania. Ważne są również podstawa i kształt lampy, ponieważ nie każda będzie pasowała do danego środowiska montażowego lub oprawy.
Zwróć też uwagę na klasę efektywności energetycznej. Informacje o tym, jaką klasę efektywności energetycznej posiada lampa, można znaleźć na etykietach UE, które przedstawiają zakres od klasy A (zielonej), oznaczającej wysoką efektywność energetyczną, do klasy G (czerwonej), oznaczającej niską efektywność energetyczną.
To, które źródło światła nadaje się do danego celu, zależy również od takich parametrów jak zużycie energii (w watach), jasność (w lumenach), barwa światła (RGB lub biała) i temperatura barwowa (w Kelwinach). Na przykład w przypadku oświetlenia salonu ogólnie zaleca się jasność od 100 do 150 lumenów na metr kwadratowy. Lampy, które emitują ciepłe białe światło i mają odpowiednio niską wartość Kelvina, tworzą przytulną atmosferę. Z kolei do pracy w skupieniu zaleca się światło białe z wysoką składową światła niebieskiego (od 5300 K).
Warto zauważyć, że lampy nie zawsze są oferowane tylko jako jednostka składająca się z podstawy, źródła światła i szkła. Istnieją również kompletne zestawy lamp, które umożliwiają elastyczny samodzielny montaż.
Aby zapewnić jak najdłuższą żywotność lamp LED, można zastosować kilka trików. Ogólnie rzecz biorąc, lampa LED powinna być zamontowana w taki sposób, aby pozostało jeszcze wystarczająco dużo miejsca na cyrkulację powietrza. Należy wziąć to pod uwagę przy wyborze obudowy i kloszy. Temperatura otoczenia również ma wpływ na żywotność diod LED i nie powinna przekraczać 50°C. Ponadto należy unikać szczytów napięć w zasilaczu. Ponieważ diody LED potrzebują dużego prądu rozruchowego, w jednym obwodzie nie powinno być zbyt wiele lamp.
Jak prawidłowo zutylizować diody LED i żarówki energooszczędne?
Lampy LED, świetlówki i żarówki energooszczędne należy oddać do punktu recyklingu lub do punktów zbiórki. Wiele sklepów z elektroniką i punktów sprzedaży detalicznej przyjmuje również zużyte lub uszkodzone lampy LED. Zwykłe żarówki i lampy halogenowe można wyrzucać do normalnych odpadów domowych (nie do pojemnika na zużyte szkło!).
Co specyfikacja mocy mówi o jasności lamp?
Nic. Moc dostarcza jedynie informacji o zużyciu energii. Wnioski o jasności można wyciągnąć tylko na podstawie wartości określanej w lumenach.