Novitec APM3 - wskaźnik napięcia akumulatora samochodowego

Rozładowany akumulator potrafi skomplikować życie kierowcy. Co ciekawe, im nowszy samochód, tym bardziej nie może obejść się bez energii elektrycznej. Rozładowany akumulator to strata czasu i nerwów – czy można temu jakoś zapobiec? W czasach, gdy na naszych drogach królowały "maluchy" wiele osób samodzielnie konstruowało różne woltomierze i wskaźniki, uzupełniając rozwiązania fabryczne, które sygnalizowały awarię. Niekoniecznie jednak trzeba takie urządzenie budować własnoręcznie – można posłużyć się gotowym, przemyślanym rozwiązaniem.

Firma Conrad oferuje urządzenie, które może być ciekawym uzupełnieniem samochodu i przydać się zwłaszcza do starszych modeli aut, których jeszcze wiele porusza się po drogach, ale nie tylko do nich - wskaźnik napięcia akumulatora do gniazda zapalniczki Novitec APM3. Owo urządzenie to dołączany do zapalniczki samochodowej woltomierz z wyświetlaczem LED i diodowym wskaźnikiem poprawności działania alternatora oraz obwodu ładowania akumulatora. Na wstępie jednak warto zaznaczyć, że jest to urządzenie do samochodów z instalacją o napięciu +12 V. Funkcja woltomierza jest ciekawa, jednak napięcie występujące w instalacji tak naprawdę powie coś jedynie fachowcom. Dlatego do funkcji woltomierza producent dodał rodzaj komparatora, który za pomocą dwóch czerwonych diod świecących sygnalizuje sprawność obwodów ładowania akumulatora w pojeździe.

Woltomierz umieszcza się w samochodzie, najlepiej w okolicach deski rozdzielczej, jak pokazano na fotografii 1. Po dołączeniu do gniazda zapalniczki na czytelnym wyświetlaczu LED jest podawana wartość na- pięcia w instalacji samochodu. Rozdzielczość wskazań wynosi 0,1 V. Gdy silnik nie pracuje i nie działa alternator, to dioda LED po lewej stronie pola wyświetlacza (oznaczona ALT) świeci się na czerwono. Gdy uruchomimy silnik i napięcie w instalacji będzie mieściło się w zakresie 11,6…14,6 V, to dioda ALT nie świeci się. Jeśli napięcie w instalacji przekroczy ten zakres, to dioda zaświeci się sygnali- zując niesprawność alternatora lub regulatora napięcia. Diodę LED umieszczoną po prawej stronie wyświetlacza oznaczono BAT. Sygnalizuje ona rozładowanie akumulatora. Również i nią steruje komparator, który zaświeca diodę LED, gdy napięcie na akumulatorze ma wartość 11,6 V i utrzymuje się przez ponad 45 sekund. Dioda zaświeca się na stałe bez odmierzania czasu, gdy napięcie na akumulatorze wynosi 10,6 V lub mniej. Oznacza to, że akumulator wymaga ładowania lub jest uszkodzony i prawdopodobnie nie będzie w stanie zasilić rozrusznika samochodu.

Współcześnie w samochodach nierzadko wspomagamy się urządzeniami do nawigacji lub używamy aplikacji na smartfonach lub tabletach. Dlatego nie dziwi fakt, że oprócz możliwości wskazywania napięcia, producent pomysłowo wyposażył woltomierz w możliwość zasilania urządzenia zewnętrznego napięciem +5 V. Obciążalność wyjścia napięciowego nie jest duża, ponieważ wynosi 0,4 A, ale wystarczająca do zasilania typowego smartfona, chociaż może nie wystarczyć dla tabletu. W komplecie znajdziemy kable – przejściówki pomiędzy gniazdem woltomierza, a micro USB, mini USB oraz wtykiem iPhone-a. Co może być ważne, wyjście zasilacza to typowe gniazdo USB-A (fotografia 2), co pozwala na użycie również innych kabli, nie tylko tych dostarczonych w komplecie.

Fot. 2. Gniado  wyjściowe zasilacza +5 V/0,4 A

Wskaźnik Novitec APM3 - podstawowe parametry

  • Zasilanie: z instalacji samochodowej za pomocą gniazda zapalniczki
  • Zakres napięcia zasilającego: 7…19,9 V
  • Wbudowany zasilacz +5 V/0,4 A
  • W komplecie kable połączeniowe micro USB, mini USB, iPhone
  • Sygnalizowanie poprawności napięcia na akumulatorze (dioda świeci się na czerwono, jeśli napięcie niepoprawne tj. <11,6 V przez 45 sekund lub <10,6 V)
  • Sygnalizowanie poprawności działania alternatora (dioda nie świeci się, jeśli napięcie w zakresie 11,6…14,6 V)
  • Wskazywanie napięcia w instalacji pojazdu za pomocą  3-cyfrowego wyświetlacza LED z dokładnością  do 0,1 V
  • Wymiary 80 mm×60 mm×25 mm

Pomimo nieskomplikowanej funkcjonalności urządzenie pomoże w uniknięciu problemów – zwłaszcza w starszych samochodach. Na pewno może przydać się użytkownikom samochodów z silnikiem Diesla, ponieważ w nich są szczególne wymagania odnośnie do sprawności akumulatora

Urządzenie może być również nieskomplikowanym i względnie tanim sposobem na stwierdzenie konieczności naprawy samochodu czy też wymiany akumulatora. Autor artykułu wspomina przy okazji jego pisania regularne kłopoty, które miał z samochodem pewnej marki. Tam, z dokładnością do wskazań licznika przebiegu, psuł się przeciążony rozrusznik oraz kiepski alternator. O ile opisywane urządzenie nie wskaże uszkodzenia rozrusznika, o tyle być może byłoby w stanie wskazać, że coś dzieje się z alternatorem i pozwoliłoby na wcześniejszą wizytę w warsztacie, zamiast kłopotliwego szukania chętnych do popchnięcia pojazdu.

Pamiętajmy jednak, że zwykle gniazda zapalniczki nie są odcinane po przekręceniu kluczyka, więc pozostawienie dołączonego woltomierza na dłuższy w samochodzie (na "własne potrzeby" pobiera on prąd do 100 mA) spowoduje rozładowanie akumulatora, przed czym to miał chronić…

Jacek Bogusz, Elektronika Praktyczna, 5/2015