Porady
Luksomierze VOLTCRAFT, Gossen, Extech o funkcjach podstawowych oraz urządzenia do testowania lamp czy oświetlenia LED typu RGB. Mierniki natężenia światła do zachowania odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny pracy, a także do zastosowania w wymagających hodowlach specjalistycznych.
Światło to promieniowanie wewnątrz spektrum elektromagnetycznego. Zwykle widoczne światło jest określane jako długości fali w zakresie od około 380 do 780 nanometrów. Znajduje się pomiędzy niewidocznym promieniowaniem podczerwonym (IR), a również niewidocznym promieniowaniem ultrafioletowym (UV). Istnieją różne metody i urządzenia do pomiaru światła, skategoryzowane pod terminem fotometria. Odnoszą się one do wielkości fizycznych, takich jak natężenie światła, przepływ światła, jasność oświetlenia i jasność świecenia. W poradniku poznamy najważniejsze urządzenia do pomiaru oświetlenia, takie jak luksometry, wyjaśniamy ich funkcję i zastosowanie.
Zasada działania
Nowoczesne urządzenia pomiarowe działają na zasadzie ogniwa prądu stałego lub fotowoltaicznego: układ scalony otrzymuje określoną ilość światła i przetwarza ją na analogowy sygnał elektryczny. Ten z kolei jest wizualizowany poprzez ruch igły, zapalenie się diod LED lub wyświetlenie liczby na wyświetlaczu LCD. Fotorezystor podłączony do omomierza teoretycznie dałby takie same wyniki dla wartości luksów. Spektralny filtr korekcyjny zapobiega zniekształcaniu pomiaru przez składowe koloru o wyższych częstotliwościach emisji.
Wykorzystanie
Luksomierz był najpierw używany przez fotografów lub operatorów kamer oraz projektantów oświetlenia jako wskaźnik naświetlenia. Coraz częściej jednak specjaliści ds. energii sięgają po luksomierze m.in. w celu optymalizacji oświetlenia wewnętrznego lub zewnętrznego. W ochronie środowiska są one wykorzystywane do ilościowego określenia zanieczyszczenia światłem lub występowania światła w celu jego zmniejszenia poprzez zastosowanie odpowiednich materiałów. W sektorze przemysłowym luksomierz może być użyty do określenia, czy pracownicy mają zapewnione odpowiednie światło, którego potrzebują w swoim miejscu pracy.
Mierniki barwy światła: funkcja i zastosowanie
W sprzedaży dostępne są urządzenia do pomiaru barwy o różnych nazwach. Najczęściej spotykane to fotometry, spektrometry, spektroskopy, spektrofotometry, spektroradiometry, kolorymetry lub analizatory barw. Ich wspólną cechą jest wbudowany lub oddzielny czujnik do pomiaru przestrzeni barw RGB, często połączony z neutralnym źródłem światła białego do pomiaru odbicia.
Funkcja
Urządzenia do pomiaru barwy światła o wysokiej dokładności pracują zarówno pasywnie jak i aktywnie. W pasywnej metodzie dokonują one pomiaru koloru promieniowania świetlnego odbitego od obiektu - tzw. widma absorpcyjnego - za pomocą wewnętrznego lub zewnętrznego czujnika. Składają się na to głównie fotodiody, detektory półprzewodnikowe lub fotoogniwa. Dodatkowo stosuje się filtry kolorów, pryzmaty lub siatki do rozdzielania addytywnych barw podstawowych: czerwonej, zielonej i niebieskiej. Zmierzone wartości są bezpośrednio zależne od widma barwnego źródła światła. W aktywnym pomiarze generowane jest neutralne białe promieniowanie, które jest odbijane od (kolorowego) obiektu i mierzone. Wiele urządzeń może również analizować widmo emisyjne źródła światła, a także podawać wartości, takie jak natężenie oświetlenia, temperatura barwowa, współrzędne chromatyczności i czystość barw. W niektórych przypadkach dokonują również pomiaru częstotliwości migotania świetlówek.
Zastosowanie
Przyrządy te są zawsze niezbędne, gdy kolory muszą być oceniane obiektywnie. Dotyczy to na przykład specjalistów od grafiki, projektantów, architektów wnętrz czy projektantów oświetlenia. Jednak urządzenia do pomiaru barwy światła stały się również niezbędne w dziedzinie nauki, w tym w zastosowaniach w laboratoriach biochemicznych lub w kryminalistyce. Ze względu na to, że wiele urządzeń jest obecnie wyposażonych w interfejsy takie jak USB lub Bluetooth, ustalone wartości mogą być przesyłane do rejestratorów danych, komputerów PC lub tabletów w celu dokumentacji lub dalszego przetwarzania.
Do nowoczesnych urządzeń służących do pomiaru oświetlenia należą także systemy, które jeszcze kilka lat temu w ogóle nie były potrzebne. Są to np. urządzenia pomiarowe energii słonecznej.
Testery te określają energię wypromieniowaną przez słońce i wykorzystują ją do obliczenia całkowitej mocy, stopnia sprawności i optymalnej orientacji instalacji solarnych.
Coraz ważniejsze stają się również urządzenia pomiarowe promieniowania ultrafioletowego. Zasadniczo skonstruowane jak pasywny kolorymetr lub luksomierz, są zoptymalizowane do wykrywania promieniowania elektromagnetycznego w zakresie długości fal od 290 do 390 nanometrów. Wykrywa promieniowanie UV-A i UV-B.
Podobne do takich mierników UV są luksometry dla widocznego spektrum 400 do 700 nanometrów. Jednak nie mierzą one oświetlenia w Lux, ale te części promieniowania, które można wykorzystać dla roślin, czyli część odpowiedzialną za fotosyntezę.