Przyciski i przełączniki - dowiedz się więcej!

Określenia przełącznik oraz przycisk w języku polskim czasami używane są zamiennie, jednak w przemyśle ich użycie powodowane jest świadomością rozróżniania odrębnych funkcji.

Różnica między przełącznikami a przyciskami

Choć na pierwszy rzut oka mogą wyglądać bardzo podobnie, przełącznik i przycisk różni sposób działania. Aby móc łatwo wyjaśnić tę subtelną różnicę warto zobrazować ją na przykładzie:

Przyciski i przełączniki można porównać do działania standardowych łączników instalacyjnych: pojedynczego i dzwonkowego.

Przełączniki, których przykładem są włączniki światła działają poprzez trwałą zmianę położenia styków (wywołuje ją naciśnięcie). Przerwanie obwodu może zostać wywołane tylko przez ponowne naciśnięcie przycisku.
Przyciski, a więc łączniki dzwonkowe działają tak długo, jak są sterowane, naciskane. Dzwonki do drzwi lub domofon będą dzwonić tak długo, dopóki są przytrzymywane (wciskane). Po ustaniu nacisku ich działanie zostanie zakończone, a urządzenie wraca do pozycji wyjściowej zestyku.

Przyciski określane są również impulsowymi lub chwilowymi, czyli takimi, które po naciśnięciu zewrą styki, a potem rozewrą. Dlatego sposób wywoływania pozycji przełącznika to bardzo ważny element, na który warto zwrócić uwagę podczas doboru odpowiedniego elementu sterującego.

Rodzaje przełączników i przycisków ze względu na działanie

Przycisk monostabilny - przekaźnik elektryczny, który zmienia stan pod wpływem zadziałania parametru wejściowego, po ustaniu powraca do stanu poprzedniego.

Przycisk bistabilny – przekaźnik, który zmienia stan pod wpływem działania parametru wejściowego i pozostaje w zmienionym stanie po ustaniu tego działania. W opisach przycisków czasami można znaleźć wartości w nawiasach oznaczające pozycje monostabilne, a więc takie, które pod wpływem działania czynnika zewnętrznego doprowadzają do tymczasowego zwarcia, a potem powracają do stanu poprzedniego, gdy czynnik przestaje działać.

Rodzaje przełączników i przycisków ze względu na budowę

Przełącznik stacyjkowy

Przełącznik dźwigienkowy

Przełącznik kołyskowy

Przycisk wandaloodporny

Przycisk wciskany

Ponadto, istnieje inna ważna grupa przełączników, które automatycznie reagują na zmiany. Jednym z przykładów tego typu urządzeń jest kontaktron – w jego przypadku zmiany styku przełączającego mają miejsce tak szybko, jak tylko wykrywane jest pole magnetyczne. Kontaktrony znajdują się m.in. w czujnikach okiennych lub licznikach rowerowych. Styki kontaktronu są zamykane przez doprowadzenie małego magnesu w pobliżu przełącznika. Są one także używane w obwodach bezpieczeństwa, na przykład w celu sprawdzenia, czy drzwi są zamknięte.

Innym przykładem jest wyłącznik krańcowy, który reaguje na kontakt z obiektem. Ten typ wyłącznika jest często spotykany w przemyśle jako wyłącznik bezpieczeństwa, gdyż działa jako element powodujący odłączenie obwodu sterującego lub urządzenia. Zapobiega zniszczeniu lub uszkodzeniu poszczególnych elementów maszyn, zatrzymując je w danej pozycji.

Oznaczenia przycisków i przełączników

Co oznaczają skróty NO i NC?

Gdy przełącznik znajduje się w trybie czuwania, styk przełącznika jest otwarty, co określane jest w specyfikacji produktu jako NO „Normally Open” (normalnie otwarty). Skrót NC „Normally Closed” (normalnie zamknięty) oznacza, że styk w stanie normalnym (przed zadziałaniem impulsu, który wywołuje zmianę stanu) znajduje się pozycji zamkniętej.

NO > Normalnie otwarty (Styk zwierny) > Połączenie > Przełącznik jest w pozycji 'Off', dopóki nie zostanie aktywowany
NC > Normalnie zamknięty (Styk rozwierny) > Zerwanie połączenia > Przełącznik jest w pozycji ‘On’, dopóki nie zostanie wyłączony

Co oznaczają skróty DPDT, DPST, SPDT, SPST?

Skróty te często pojawiają się w specyfikacji technicznej produktu, dlatego ważne jest, aby móc je rozpoznać, gdy planowane jest stworzenie nowego projektu lub wymagana jest wymiana istniejących elementów przełączających w istniejącym systemie.

SPST - Single-Pole-Single-Throw (pojedynczy, jeden styk)

Przełącznik SPST łączy lub rozłącza jeden terminal z drugim. Jest najprostszym rodzajem przełącznika.

SPDT - Single-Pole-Double-Throw (pojedynczy, dwa styki)

Przełącznik SPDP łączy lub rozłącza terminal wspólny z jednym lub drugim terminalem. Terminal wspólny zawsze jest podłączony do któregoś z nich. Dwa terminale zewnętrzne nie są połączone z przełącznikiem.

DPST - Double-Pole-Single-Throw (podwójny, jeden styk)

Przełącznik DPDT działa dokładnie tak jak dwa oddzielne przełączniki SPDT podłączone do tego samego przełącznika. Posiada dwa oddzielne terminale wspólne, a każdy z nich jest podłączony do jednego lub drugiego z dwóch innych terminali po każdej ze stron. Linia zaznaczona na rysunku wskazuje, że przełącznik DPDT jest w rzeczywistości dwoma przełącznikami SPDT z jedną dźwignią.

DPDT - Double-Pole-Double-Throw (podwójny, dwa styki)

Przełącznik DPST składający się z pary wyłączników On -Off, działających razem (co pokazane jest linią przerywaną na rysunku). Przełącznik DPST jest często używany w sieci elektrycznej, ponieważ włącza zarówno połączenia neutralne, jak i pod napięciem.

Powiązane kategorie:

Polecane produkty:

Polecane akcesoria:

Jeśli uważasz, że możemy poprawić ten artykuł dzięki Tobie, prosimy o kontakt pod adresem: [email protected]. Dziękujemy - Zespół Conrad.

Polecane marki